سکینه رستگار مقدم[۱]

چکیده

بودیسم، هندوئیسم و اسلام هرکدام به عنوان نظـام فکری و عقیدتی، در خصوص انسان­شناسی که یکی از مهم­ترین دانش­های زیربنایی در علوم انسانی است، نظریه­­هایی بیان کرده­اند؛ بنابراین ترسیم و تحلیل هندسۀ شناخت­شناسی انسان، یکی از مبانی بررسی تطبیقی ادیان و مکاتب به شمار می­آید.

این مقاله با تحلیل نگرش هر یک از این نظام­های فکری در مورد انسان، به مقایسه بین این سه مکتب پرداخته است. مکتب انسان­شناسی اسلامی بر پایه قرآن کریم و روایات معصومان از جهت انبوه داده­های فرهنگی، اجتماعی، عقیدتی و روانشناختی با سایر ادیان قابل مقایسه نیست.

از جمله تمایزات مکتب انسان­شناسی قرآنی- روایی، توجه به ابعاد عقلانی، عاطفی و اجتماعی ابعاد وجودی انسان است و نیز عدم اسطوره­پردازی از دیگر خصیصه­های منظر اسلامی است که خود، گویای تفاوت بنیادین منظر وحیانی مصون از تحریف از منظر­های بشری و محرف وحیانی است.

واژگان کلیدی: انسان­شناسی، بودا، رنج بشر، نیروانا، هندو، آفرینش انسان، هدف خلقت، اسلام، قرآن، ابعاد وجودی، نفس انسانی .

[۱] -استادیار دانشگاه فرهنگیان