محسن شریعتی[۱]

چکیده

یکی از مسائلی که در دوران معاصر در کانون توجهات اندیشمندان و حقوق دانان و حتی سیاست‌مداران و دولت‌مردان قرار گرفته است مساله حقوق شهروندی است. اگر با دید کلی به هدف‌ها و فعالیت‌های مربوط به حقوق شهروندی و تعلیمات و پیام‌های اصلی ادیان الهی نگاه کنیم، خواهیم دید تعلیمات ادیان الهی خود نقش بسیار مؤثری در ترویج حقوق شهروندی داشته است. لذا در سیر تاریخی مباحث حقوق شهروندی باید بزرگترین سهم را به ادیان الهی داد. زیرا اصولاً ادیان الهی همواره در برابر ستمکاران و قدرتمندان غاصب و ناقض حقوق انسان ظهور کرده‌اند، در بعد تعلیمات اجتماعی نیز برای عدالت و تساوی حقوق انسانها و رفع تبعیضات نژادی و امتیازات طبقاتی مبارزه نموده‌اند. بنابراین تردیدی نیست که مفاهیم عالی انسانی از قبیل کرامت، شخصیت انسان، آزادی، مساوات و غیره، ریشه در تعالیم انبیای الهی دارد، و ادیان آسمانی کمک بزرگی به پیشرفت حقوق شهروندی کرده‌اند. بر این اساس بررسی دیدگاه اسلام و مسیحیت به عنوان دو دین بزرگ و جهانی و دارای پیروان فراوان از اهمیت بسزایی برخوردار است چه اینکه  آموزه‌های این دو دین بزرگ می‌تواند مبنای قانون‌گذاری و اداره امور جامعه قرار گیرد. از این رو پژوهش حاضر به بررسی حقوق شهروندی از دیدگاه اسلام و مسیحیت می‌پردازد.

واژگان کلیدی: حقوق شهروندی، اسلام، مسیحیت.

[۱] – دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشگاه علامه طباطبایی(ره)