محمد صادق‌نژاد[۱]
چکیده
خداوند نعمت‌های مادی و معنوی بسیاری به انسان ارزانی داشته و در بخشش نعمت خود تمام ابعاد زندگی بشر را مورد توجه قرار داده است، که مهم‌ترین آنها نعمت توحید، ولایت، هدایت انسان و … است که باید در شناخت آنها کوشید تا به صورت صحیح از آنها بهره‌گیری نمود و به کمال معنوی رسید. به‌طور قطعی نعمت‌هایی را که خداوند به بشر داده است در مقابل این نعمت‌ها وظایفی بر عهدۀ بندگان خود نهاده است که این تحقیق با استفاده از روش پردازش اطلاعات توصیفی و تحلیلی و روش گرد‌اوری اطلاعات کتابخانه‌ای به تحلیل و بررسی آیات و روایات تفسیری در وظایف بندگان در برابر نعمت‌ها در سه مبحث پرداخته که یافته‌های آن بدین شرح می‌باشد: ابتدا به عوامل بهره‌مندی از نعمت‌ها پرداخته و به عوامل بینشی همچون ایمان و تقوا؛ و عوامل کنشی ازجمله: یادآوری نعمات، سخن گفتن از آنها، نگهداری و محافظت از نعمت و شکرگذاری دسته‌بندی شد و سپس به عوامل محرومیت از نعمت‌ها در سه دسته عامل بینشی: کفر، عامل گرایشی: ظلم و ستیز و عامل کنشی: کفران نعمت پرداخته است.
کلید واژه: نعمت، روایات تفسیری، قرآن، بهره‌مندی، محرومیت.
[۱] دانش‌پژوه، سطح ۴، مرکز تخصصی تفسیر ائمۀ اطهار علیهم السلام.
