شهناز عزیزی [۱]
چکیده
متون توحیدی تفاسیر و شروح نهج‌البلاغه در فضای غالبی فلسفی و کلامی غلیظ نگاشته شده و از فضای ادبیات عامه فهم و همه‌کس فهم قرآن و احادیث فاصله گرفته‌اند. رویکرد وجودی به توحید یا همان رویکرد قابل فهم کردن متون توحیدی و افزایش حداکثری مخاطبان متون وحیانی و توحیدی راه حل این مسئله است. چرا که در توحید وجودی، با کمک عقلِ متکی به وحی، توجه دقیق به خدا، خود و هستی، با سیرِ آفاقی و انفسی، به این نتیجه می‌رسیم که تنها با خدا وارد رابطه‌ی عاشقانه و وجودی شده، تنها او را پرستیده، تنها از او کمک بگیریم و تنها او را بخوانیم: «إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَ إِيَّاكَ نَسْتَعِينُ.»
با نگاهی به نهج‌البلاغه و پیگیری نشانه‌های لفظی و معنایی توحید وجودی، قرائن روشنی وجود دارد که در سخنان توحیدی امام، به تبع قرآن، ترویج نگاه وجودی، ارتباط وجودی با خدا و توحید وجودی موج می‌زند. از این سخنان می‌توان نظام واره‌ای استخراج کرد که راهکارهای نظری موحد وجودی شدن را رهنما باشد.
واژگان کلیدی: توحید وجودی، توحید ذاتی، توحید صفاتی، توحید افعالی، نهج‌البلاغه
[۱]. دکتری علوم و معارف نهج‌البلاغه؛ دانشگاه دارالحدیث قم؛ Shahnazazizi40@gmail.com
