احمد عابدينى[۱]
چكيده
مشروعيت پيروى از اديان به عنوان يكى از بحث‌هاى كلامى ـ فقهى پيوسته ميان علماى اسلامى مورد بحث و گفت وگو بوده است. اكثر قريب به اتفاق علما معتقد به «انحصار گرايى دينى» هستند و معتقدند، تنها دين كامل كه مى‌توان از آن پيروى كرد دين مبين «اسلام» است و عمل به ساير شرايع مجزى و مسقط تكليف نيست. حال سوال اين است كه ديدگاه قرآن كريم نسبت به مسأله «تكثرگرايى دينى» چيست و آيا از آيات قرآن هم انحصار فهميده مى‌شود. و اگر از آيات انحصار فهميده نشود، آيا از نظر فقهى، چنانچه اعمال پيروان ساير اديان به دور از شرك و بت پرستى باشد نيز مجزى و مبرى ذمه است.
بر اساس پژوهش حاضر كه به طور تفصيلى در آيات قرآن كريم صورت پذيرفت، مى‌توان از تكثرگرايى دينى دفاع كرد و از نظر فقهى، اعمال پيروان ساير اديان را در صورت دورى از شرك و بت‌پرستى مجزى و مبرى ذمه دانست.
كليد واژه‌ها : تكثرگرايى دينى، قرآن كريم، رويكرد فقهى، اجزاء، مبرى ذمه
[۱] – استاد درس خارج حوزه علمیه اصفهان و استاد مدعو دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد.
