سُهيلا نوين‌فر[۱]
محمّدمهدی کریمی نیا[۲]
چکیده
مسأله وحی از جمله مسائل بسیار مهم است که در علم کلام مطرح شده است؛ زیرا عقل از رسیدن به بعضی از چیزها ناتوان است و وحی است که راه را برای انسان روشن می‌کند و یاریگر عقل در این مسأله است که از جمله آن‌ها راه معرفت به خداوند و مسأله معاد و مسائل دیگری که بدون وحی امکان شناخت و معرفت به آن برای انسان میسر نیست. با توجّه به این که نظریات متفاوت در بارۀ حقیقت وحی وجود دارد و از سویی، هدف از خلقت انسان، رسیدن به کمال است و برای رسیدن به آن، ابتدا انسان باید خداوند را بشناسد و با ایمان و عمل و معرفت به خداوند به سعادت برسد و این راهی جز شناخت کلامی که خداوند به انبیاء وحی فرموده ندارد. لذا به هر میزان که معرفت الله و ایمان انسان مطابق با وحی الهی و گفتار پیامبر باشد، بیشتر باشد، به سعادت می‌رسد. با روش توصیفی و ابزار کتابخانه‌ای و با مطالعۀ کتب کلامی و فلسفی و بررسی‌هایی که انجام گردید تا اقوال مختلف در باب حقیقت وحی از دیدگاه علامه طباطبایی را شناخته و دیدگاه ایشان به عنوان یک متکلم و فیلسوف دانسته شود تا انسان با شناخت حقیقت وحی و اعتقاد صحیح نسبت به مسأله نبوت و خداشناسی و عمل بر طبق این اعتقاد و شناخت به سعادت و کمال برسد. لذا افراد با آشنایی با نظر علامه طباطبایی که معتقدند حقیقت وحی موجودی وزین است که در سیر تجلی و تنزل از غیب به شهادت آن ثقل معنوی و وزن ملکوتی در عالم ماده و ملک ظهور می‌کند، ولی تنزل حقیقت تکوینی قرآن باید مسیری داشته باشد تا در آن مسیر حقیقت قرآن تنزل یابد و با اعتبار پیوند بخورد و آن مسیر نفس رسول گرامی اسلام است. لذا افراد با دانستن این قول می‌توانند ماهیت و حقیقت وحی از دیدگاه علامه طباطبایی را شناخته و بر طبق آن با شناخت خداوند و پیامبر الهی و عمل بر اساس تعالیم الهی به سعادت و کمال برسند.
کلید واژه: حقیقت وحی، دیدگاه علامه طباطبایی در وحی، کلام الهی، نزول قرآن.
[۱] . سطح چهار (دکتری) رشته کلام، از مرکز تربیت مُدرِّس حضرت صدیقه کبری (س) قم، پژوهشگر و فعّال فرهنگی، نویسنده مسؤول، sohil.novin.313@gmail.com
[۲] . استادیار و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، طلبه و پژوهشگر حوزه علمیه قم، دارای مدرک سطح چهار (دکتری) رشته «فقه و اصول» و مدرک دکتری رشته «قرآن و علوم» گرایش «قرآن و حقوق» از دانشگاه المصطفی (ص)، kariminia@quran.ac.ir
