محمّدزکی علیزاده[۱]

محمّدمهدی کریمی نیا[۲]

چکیده

کرامت انسان، در اسلام، بر اساس یک امر هستی شناسانه که همانا خلقت ويژه‌ی انسان است، استوار می‌باشد؛ به چنین کرامتی، کرامت ذاتی اطلاق می‌گردد. به عبارت دیگر، انسان دارای دو نوع کرامت می‌باشد؛ نخست کرامت و شرافت ذاتی مبتنی بر یک سلسله مفاهیم و ارزش‌های بنیادین اخلاقی و دینی و دوم کرامت و شرافت اکتسابی که با ایمان ‌ورزی و تقوا‌پیشگی قابل رویش و افزایش می‌باشد. رویش کرامت نوع دوم، با عملیاتی کردن احکام و فرامین الهی در زندگی انسانی، میسر می‌گردد. قرآن کریم وقتی از نیروی تعقل، اراده‌‌ی آزاد، قدرت انتخاب و سرمنشأ نفخه‌ی الهی داشتن خلقت انسان صحبت می‌کند و تمام انسان‌ها را در نحوه‌ی خلقت یکسان می‌داند، به کرامت و شرافت ذاتی انسان اشاره دارد و آنگاه که می‌گوید معیار برتری انسان‌ها تقوای الهی است، از کرامت اکتسابی انسان سخن به میان می‌آورد. در هر صورت، نوشته‌ی حاضر، کرامت و شرافت ذاتی و اکتسابی انسان را در آثار امیرعلی‌ شیرنوایی با روش توصیفی ـ تحلیلی، مورد تحلیل قرار داده و به نتایج مهمی نیز دست یافته است.

واژگان کلیدی: کرامت ذاتی، کرامت اکتسابی، اسلام، انسان، آثار علی شیرنوایی.

[۱] . دانش  آموخته حوزه و داشجوی دکتری حقوق خصوصی جامعة المصطفی (ص) العالمیة، پژوهشگر و نویسنده مسؤول،  alizada.zaki@yHoo.com

[۲] . استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، طلبه و پژوهشگر حوزه علمیه قم، kariminia@quran.ac.ir