محمّدمهدی کریمی نیا[۱]

محسن بندانی[۲]

اَسماء زمانی[۳]

سیّدامیر دبیری[۴]

چکیده

یکی از شاهکارهای قانون اسلام که بر اساس تعاون و حس نوع دوستی بنا شده و در دنیای امروز نیز شایان ‏توجه می باشد، موضوع «وقف یا باقیات صالحات» است.‏ در عصر کنونی مسأله «وقف» ارزش خود را از دست نداده است و از این رهگذر می توان طبق مقتضیات روز، در ‏پیشرفت تعلیم و تربیت مسلمانان و تأمین نیازمندی های مادی و معنوی و رفع بسیاری از گرفتاری ها و سختی ها ‏استفاده کرد.‏ ‏ یکی از مظاهر عالیّه تمدّن و بشر دوستی و منابع تعلیم و تربیت عمومی در ایران و سایر کشورهای اسلامی، ‏‏«اوقاف و صدقات جاریه» است که متجاوز از هزار سال از درآمد آنها، بهترین دانشگاه ها، بیمارستان ها، حمّام ‏ها، خانه ها، کاروانسراها، پل ها، مساجد و مدارس و سایر مؤسّسات خیریّه اجتماعی، به وجود آمده و هزاران ‏دانشمند، فیلسوف، شاعر، نویسنده و پزشک از میان آنها برخاسته اند.‏ عالمان دینی به تبعیّت از سیره و عملکرد پیشوایان دینی به این امر مهم توجّه خاص نموده و ده ها اثر ماندگار و نیک و باقیّات صالحات از خود به یادگار گذاشته و ذخیره ارزشمندی برای سرای باقی اندوخته اند.

کلیدواژه ها: وقف، باقیات صالحات، صدقه جاریه، انفاق، موقوفات.

[۱]. استادیار و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، طلبه و پژوهشگر حوزه علمیّه قم، ایران، نویسنده مسؤول،

‏ kariminia@quran.ac.ir‏

[۲]. طلبه سطح سه پیوسته (کارشناسی ارشد)، رشته تاریخ و سیره اهل بیت علیهم السلام، مدرسه تخصّصی قرآن و عترت، شهر مشهد، استان خراسان رضوی، ایران، پژوهشگر و فعّال فرهنگی،

mohsenbandani2053@mailfa.com

[۳]. سطح سه (کارشناسی ارشد)، رشته فقه و اصول، مؤسسه آموزش عالی حوزوی حضرت فاطمه معصومه (سلام الله علیها)، بندرعباس، استان هرمزگان، ایران، پژوهشگر و فعّال فرهنگی،

Alireza80417861@gmail.com

[۴]. دارای مدرک تخصّصی سطح سه (کارشناسی ارشد)، رشته حقوق خصوصی، مدرسه عالی قضاوت، قم، ایران، طلبه سطح چهار (دکتری)، رشته فقه و اصول، پژوهشگر و فعّال فرهنگی،

dabiriamir1132@gmail.com