فاطمه یباری[۱]

چکیده

     مقاله حاضر به بررسی و نقد أدلة حجيت خواب و رؤیا در تشخیص حجت الاهی که از جانب احمد بصری مطرح شده است می پردازد. وی مدعی است که یکی از راه‌های تشخیص حجّت الاهی و معصوم از ناحیه خداوند متعال، خواب و رؤیا می باشد. وی به صورت مطلق دیدن ائمه و یا انبیا در خواب را ضمان و عاصم از سهو بودن خواب دانسته و آن راحت می شمارد و برای حقّانیّت ادّعای خود به ادلّه قرآنی و روایی تمسّک جسته است. با بررسی أدلة قرآنی متوجه شدیم که دسته ای از این آیات، آیاتی هستند که به صورت کلی به وجود و اعتبار رؤیای صادقه پرداخته و عموماً در باره انبیا است. در واقع این آیات، اصل رؤیای صادقه و امکان تعبیر برخی خوابها را بیان می‌کند و بیش از این سخنی نمی گویند و دسته دیگر، آیه‌هایی که ادعا شده به صورت خاص، اشاره به استفاده از خواب و رؤیا برای تشخیص حجت الاهی دارد. با بررسی و تبیین  یکایک این آیات، نه تنها بر حقانیت این ادعا دلالت نمی کند، بلکه به کمک ادله دیگر عکس آن ثابت شد. علاوه بر آن به أدلة روایی استناد کرده که با بررسی این احادیث باز هم، حقانیت ادعای وی اثبات نمی گردد. بنابراین، با توجه به آیات و روایات آشکار می شود که ادعای احمد بصری غیرعُقَلانی و مخالف قرآن و سنت می باشد.

واژگان کلیدی: مدعی یمانی، احمد بصری، رؤیا، حجت الاهی، امام معصوم.

[۱]. فارغ التحصیل سطح سه حوزه علمیه (کارشناسی ارشد) رشته کلام با گرایش امامت، مؤسسه آموزش عالی حوزی الزهراء (سلام الله علیها)، شهر اهواز، استان خوزستان، ایران، پژوهشگر و فعّال فرهنگی، anvaralhedaya@gmail.com