هدیه مسعودی صدر[۱]

چکیده:

یکی از مباحث مهم قرآن، موضوع وحی مکی و مدنی است که مورد توجه دانشمندان اسلام و نیز مستشرقان قرار گرفته است. برخی از مستشرقان با اهدافی مغرضانه وحی مکی و مدنی را مطالعه و در بررسی‌های خود تلاش می‌کنند که الهی و وحیانی بودن آیات و سور مکی و مدنی را نفی و برای آنها منشأ بشری فرض کنند. اینان براین باورند که قرآن از محیط اجتماعی عصر نزولش تأثیر پذیرفته است و در واقع جوامع، شرایط و احوال بشری به نحوه‌ی بیان مطالب و محتوای قرآن شکل و جهت داده است. مستشرقان برای رسیدن به این هدف، شبهات متعددی را ساخته و پرداخته‌اند.

 این نوشتار که به روش کتابخانه‌ای تدوین شده است با ارائه شبهات مستشرقان پیرامون وحی مکی و مدنی در  در دو دسته:«شبهات مربوط به اسلوب وحی مکی و مدنی» و«شبهات پیرامون محتوای این وحی» آنها را از سوی قرآن‌پژوهان مسلمان بررسی و نقّادانه پاسخ داده است که: سرچشمه‌ی شبهات مستشرقان پیرامون آیات و سور مکی و مدنی را باید در ویژگی‌های خاص وحی مکی و مدنی که در همه احوال، به مقتضای حال، فضای موجود در جامعه سخن گفته، جستجو کرد که باعث گردیده مستشرقان به تعارض میان آیات مکی و مدنی نظر دهند.

کلید واژه ها: وحی مکی و مدنی، شبهات، مستشرقان، اسلوب آیات، محتوای سور.

[۱]– عضو هیات علمی گروه معارف دانشگاه شهیدچمران اهواز، اهواز، ایران، H.masoudisadr@scu.ac.ir