سجاد رجبی نژاد[۱]

چکیده

اختلالات روانی، به عنوان انحرافاتی از سلامت روان که بر افکار، احساسات و رفتار فرد تأثیر می‌گذارند، نقشی فزاینده در سیستم عدالت کیفری ایفا می‌کنند. درک صحیح تأثیر این اختلالات بر مسئولیت کیفری متهمان، امری ضروری برای تضمین دادرسی عادلانه و اعمال مجازات‌های متناسب با جرم ارتکابی است. این مقاله به بررسی تأثیر اختلالات روانی بر کاهش و تقلیل مجازات مسئولیت کیفری در نظام حقوقی ایران می‌پردازد.در نظام حقوقی ایران، جنون به عنوان فقدان عقل و درک، رافع کامل مسئولیت کیفری تلقی می‌شود. با این حال، در مورد سایر اختلالات روانی، وضعیت پیچیده‌تر است. در برخی موارد، این اختلالات ممکن است به عنوان “عذر مخفف” در نظر گرفته شوند و موجب کاهش مجازات شوند. در موارد دیگر، ممکن است به عنوان “عدم تعادل روانی” تلقی شده و مجازات جایگزین حبس برای فرد متخلف در نظر گرفته شود.اختلالات روانی می‌توانند تأثیرات قابل توجهی بر مسئولیت کیفری افراد داشته باشند. در نظام حقوقی ایران، رویکردی متعادل در قبال این موضوع اتخاذ شده است .با این حال، چالش‌هایی در زمینه ارزیابی دقیق تأثیر اختلالات روانی بر رفتار مجرمانه و تعیین مجازات‌های مناسب وجود دارد. برای رسیدگی به این چالش‌ها، نیاز به همکاری میان متخصصان حقوقی، روانپزشکان و سایر متخصصان مرتبط است.

واژگان کلیدی : اختلالات روانی، محرمات و جرائم،  حقوق جزا.

[۱] كارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی.