دکترعلیرضا بیرجندی [۱]

چکیده

حفظ حریم خصوصی شهروندان در برابر دسترسی دولت‌های الکترونیک به اطلاعات شخصی آنان یکی از مهم‌ترین چالش‌های حقوقی در عصر دیجیتال است. با پیشرفت فناوری و گسترش دولت الکترونیک، دسترسی به انبوهی از اطلاعات شخصی افراد از قبیل عادات مصرف‌کنندگی، سوابق پزشکی، مکالمات و پیام‌های شخصی و … برای مقامات دولتی بسیار آسان شده است. از سوی دیگر، قوانین و مقررات موجود در ایران برای جلوگیری از سوءاستفاده از این اطلاعات و حفظ حریم خصوصی شهروندان ناکافی است. از جمله مهمترین کاستی‌ها در این زمینه می‌توان به فقدان قانون جامع درباره حریم خصوصی، عدم شفافیت کافی در جمع‌آوری و استفاده از اطلاعات شخصی توسط دستگاه‌های دولتی، ضعف نهادهای نظارتی مستقل و نبود آگاهی کافی در میان شهروندان نسبت به حقوق خود در این زمینه اشاره کرد. برای بهبود این وضعیت، اقداماتی همچون تدوین قانون جامع در خصوص حریم خصوصی، ایجاد و تقویت نهادهای نظارتی مستقل، اجبار دستگاه‌های دولتی به رعایت شفافیت در امور مربوط به اطلاعات شخصی شهروندان و نیز اجرای برنامه‌های آموزشی و فرهنگ‌سازی عمومی ضروری به نظر می‌رسد.

کلمات کلیدی :  حریم خصوصی ،حقوق شهروندی، دولت الکترونیک ، قوانین ایران ،چالش‌های حقوقی

[۱] – دانش آموخته دکتری رشته حقوق عمومی دانشگاه تهران. Alireza.birjandi@yahoo.com