علی فخیم قراملکی[۱]
چكيده
خدواند ربا را حرام كرده تا مردم از حرام به سوي حلال و به سوي تجارت و خريد و فروش روي آورند؛ يكي از مباحث قابل بررسي در فقه اسلامي بحث ربا ميباشد و مباحث حقوقي در خصوص ربا، بدون توجه به مباني فقهي آن، قابل طرح نيست. با عنايت به روز افزوني اين فعل در سطح جامعه، كه به عنوان معضلي بزرگ بر سر راه پيشرفت اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي ميباشد و باعث فقر و تنگدستي اقشار ضعيفتر و ثروتمند شدن رباخواران و در نهايت، ركود اقتصادي، بيكاري، تورم و مسائل و مشكلات ديگر خواهد شد، به همين جهت نوشته حاضر ابتدائاً، مفهوم ربا و حرمت و منفور بودن آن در قرآن كريم و احاديث و روايات ائمه اطهار عليهم السلام و در نزد كليه اديان الهي و تمدن ها مورد تحليل قرار مي دهد. و با بررسي قوانين مربوطه و نهايتاً بحث جرم شناختي ربا در حقوق كيفري ايران و دلايل وقوع اين جرم را كه عبارتند از : دلايل اقتصادي، اجتماعي و شخصيتي، و به دنبال آن راهكارهاي پيشگيرانه را مورد اشاره قرار داده است، كه ميتوان از طريق فرهنگ سازي در سطح جامعه و اصلاح و درمان مجرمين و مرتكبين اين جرم و تدوين قوانين سختگيرانه و داراي ضمانت اجرا و همچنين با تشكيل پرونده-هاي شخصيتي و موارد ديگر، از فزوني جرم ربا پيشگيري كرد. و قانونگذار ميبايست سعي نمايد تا به راهكارهايي جديد، جهت برون رفت از اين چالش دست يابد و ربا و برخورد با رباخواران را به گونه اي ديگر مورد اهتمام و ارزيابي قرار دهد.
واژگان كليدى: ربا، جرم شناختی، پیشگیری، قرض الحسنه
[۱] – alifakhim1370@gmail.com
