سیده فاطمه یعقوبی کوهیخیلی[۱]

محمّدمهدی کریمی نیا[۲]

سیّدقاسم حسینی[۳]

چکیده

انسان شگفت انگیزترین مخلوق خداوند و والاترین نشانه قدرت حق است. انسان مستعد اتصاف به همه صفات و کمالات الهی است و آفریده شده است، تا به مقام (خلیفه الهی) رسد، و این جز با تربیت حقیقی میسر نمی شود. سوره الرحمن در این مقام است که خاطر نشان سازد که خدای تعالی عالَم و اجزای آن از قبیل زمین و آسمان و خشکی ها و دریاها و اِنس و جن را طوری آفریده و نیز اجزای هر یک را طوری نظم داده که جن و انس بتوانند در زندگی خود از آن بهره مند شوند و قهرا عالَم به دو قسمت و دو نشأه: دنیا که به زودی خودش با اهلش فانی می شود، و یکی دیگر نشأه آخرت که همیشه باقی است و در آن نشأه سعادت از شقاوت و نعمت از نقمت متمایز می گردد. با این بیان روشن می شود که عالَم هستی از دنیایش گرفته تا آخرتش نظامی واحد دارد، تمامی اجزا و ابعاض این عالم با اجزا و ابعاض آن عالم مرتبط است و اجزای عالم هستی ارکانی قویم دارد؛ ارکانی که یکدیگر را اصلاح می کنند. این جزء مایه تمامیت آن جزء دیگر و آن مایه تمامیت این است. این مقاله با عنوان تجلی رحمت خدا بر انسان در سوره الرحمن با توجه به وحدت ساختاری سوره با روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر رویکرد اسنادی و کتب تفسیری مورد برسی قرار گرفته است. سوره الرحمن بیانگر  نعمت های اخروی شامل باغ ها، چشمه ها، میوه ها و همسران زیبا و باوفا انواع لباسها می باشد. و اشاره ای کوتاه نیز به دوزخ و سرنوشت مجرمان شده است. و چون هشداری برای انسانها می باشد، به عنوان رحمت معرفی شده است. رسول اکرم در باره اهمیت سوره الرحمن فرمودند: هر کس سوره الرحمن را بنویسد و با خود همراه داشته باشد، خداوند هر کار مشکل و سخت برای او آسان می کند.

کلید واژه: تجلی، رحمت الهی، انسان، سوره الرحمن.

[۱]. دانش آموخته سطح دو (کارشناسی)، رشته علوم حوزوی، حوزه علمیه الزهرا (سلام الله علیها)، شهر جویبار، استان مازندران، دانشجو کارشناسی ارشد، رشته تفسیر علوم قرآنی، گرایش ادبی، پژوهشگر و فعّال فرهنگی.

[۲]. دارای مدرک سطح چهار (دکتری)، رشته فقه و اصول، از حوزه علمیّه قم، و مدرک دکتری رشته «قرآن و علوم» با گرایش «قرآن و حقوق»، از دانشگاه جامعة المصطفی (ص) العالمیّة، قم، استان قم، ایران، استادیار و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، طلبه و پژوهشگر حوزه علمیّه قم، استان قم، ایران، kariminia@quran.ac.ir

[۳] . دکترای تخصصی تفسیر و علوم قرآن، مرکز تخصّصی تفسیر حوزه علمیه قم، استان قم، ایران، استادیار و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم،

mirtaha1@yahoo.com