معصومه مقدّسی[۱]

محمّدمهدی کریمی نیا[۲]

چکیده

توحید اَفعالی یکی از مراتب توحید نظری است که در آیات و روایات مورد تصریح یا اشاره قرار گرفته است و به این معناست که هرچه در عالَم واقع می‌شود، فعل خداست و هر موجودی هر خاصیتی که دارد از ذات پاک خداوند است اعتقاد به توحید اَفعالی که دارای زیر مجموعه‌هایی مانند خالقیت، مالکیت، ربوبیت تکمیلی و تشریحی، رازقیت، حاکمیت، ولایت، اطاعت، توکل و خوف و رجا است آثار زیادی در زندگی انسان و بهسازی نظام اخلاقی و رفتاری دارد. در این تحقیق با استفاده از روش نقلی و عقلی و روش کتابخانه‌ای برخی از این آثار بررسی شده است. اعتقاد و رسیدن به مقام توحید اَفعالی آثار بسیار عظیمی در بهسازی نظام اخلاقی و رفتاری و در کل در زندگی انسان چه از نظر مادی وچه معنوی دارد از جمله این آثار می‌توان به آرامش نترسیدن از غیر خدا، توکل، تقوا، آزادگی و رضایت نسبت به قضا و قدر الهی، دوستی و مدارا اشاره کرد در واقع رسیدن به مقام توحید اَفعالی بهشت نقد را برای انسان ایجاد می‌کند و انسان در همین دنیا با وجود اینکه پایین‌ترین حد خلقت است می‌تواند به مقام والای انسانیت که همان انسان کامل است برسد و تجلی خدا شود و چنین انسانی می‌تواند نقطه اتکا و اعتماد مخلوقات شود و کار خدایی کند چنین انسانی مایع آرامش خوبان و قدرتی عظیم در مقابل  ظالمان و ستمکاران می‌باشد لذا جهان را در  اختیار خود دارد.

کلید واژه‌ها:  اخلاق، اخلاق فردی، اخلاق جمعی، بهسازی نظام اخلاقی، بهسازی نظام رفتاری، توحید اَفعالی، رفتارهای اخلاقی

[۱]. سطح سه (کارشناسی ارشد)، رشته فلسفه اسلامی، از جامعه الزهراء (سلام الله علیها)، قم، استاد حوزه های علمیّه خواهران، استان لرستان، ایران، فعّال فرهنگی و پژوهشگر، نویسنده مسؤول،

moghadasi.m110@gmail.com

[۲]. دارای مدرک سطح چهار (دکتری)، رشته فقه و اصول، از حوزه علمیّه قم؛ و مدرک دکتری رشته «قرآن و علوم»، گرایش «قرآن و حقوق»، از دانشگاه جامعه المصطفی (ص) العالمیّه، قم، استان قم، ایران، استادیار و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم،

kariminia@quran.ac.ir