ژیلا شهبازپور شاهسون[۱]
لیلان نظری[۲]
محمّدمهدی کریمی نیا[۳]
چکیده
رزق و روزی همواره از مسائل بنیادین در زندگی انسانها بوده و مورد توجه ویژه قرار گرفته است. هر فرد در پی آن است که با بهرهگیری از عوامل مختلف، زندگی خود را بهبود بخشد و از رزق و روزی بیشتری برخوردار شود. مسلمانان، در این مسیر، به سخنان حضرت علی (ع) به عنوان دروازه دانش نبوی، اهتمامی ویژه دارند. در این مقاله، به بررسی عوامل افزایش رزق و روزی از منظر نهجالبلاغه پرداخته شده است. برای دستیابی به این هدف، حدود چهل فراز از سخنان حضرت امیرالمؤمنین (ع) انتخاب و در چهار بخش اصلی دستهبندی شدهاند. این دستهبندی شامل: ۱. عوامل مبتنی بر رابطه انسان با خدا؛ ۲. عوامل مبتنی بر رابطه انسان با دیگران؛ ۳. عوامل مرتبط با اعمال و رفتار شخصی؛ ۴. عوامل خارج از اختیار انسان. هر بخش با بهرهگیری از شروح معتبر نهجالبلاغه، تحلیل و تبیین شده است. تحلیلهای ارائهشده نشان میدهند که برخی عوامل مانند شکر، به دلیل اثرگذاری گسترده و جامع، میتوانند دیگر عوامل را نیز تحت پوشش قرار دهند. همچنین، میزان تأثیر هر عامل بر افزایش رزق و روزی ممکن است بر اساس شرایط مختلف متفاوت باشد. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که آموزههای نهجالبلاغه، نه تنها به جنبههای فردی و معنوی رزق و روزی توجه دارند، بلکه به جنبههای اجتماعی و روابط میان انسانها نیز اهمیت میدهند. این پژوهش تلاش دارد تا با ارائه چارچوبی منسجم و تحلیلی، نقش عوامل گوناگون در بهبود معیشت انسان از دیدگاه نهجالبلاغه را روشن سازد و الگویی جامع برای بهرهگیری عملی از این آموزهها ارائه کند.
کلیدواژه: عوامل گسترش روزی، افزایش رزق، معیشت پایدار، آموزههای اقتصادی، اخلاق و روزی، نقش شکر، ارتباط با خدا، روابط انسانی.
[۱]. سطح سه (کارشناسی ارشد)، رشته ادبیات عرب، از جامعة الزهرا (س)، قم، استاد حوزه های مرکز تخصصی الزهراء (س) و حوزه علمیه خواهران ریحانة الرسول (س)، شهر ارومیه، استان آذربایجان غربی، ایران، پژوهشگر و فعال فرهنگی، f.shahbazpoor@gmail.com
[۲]. سطح سه (کارشناسی ارشد)، رشته تفسیر و علوم قرآنی، از مرکز تخصّصی الزهرا (س) ارومیه، استاد حوزه های علمیه الزهراء (س)، ریحانة الرسول (س) و زینب کبری (س)، شهر ارومیه، استان آذربایجان غربی، ایران، پژوهشگر، فعال فرهنگی و نویسنده مسؤول، leylan.nazari@gmail.com
[۳]. استادیار و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دارای مدرک سطح چهار (دکتری)، رشته فقه و اصول از حوزه علمیّه قم، و مدرک دکتری رشته «قرآن و علوم»، گرایش «قرآن و حقوق» از جامعة المصطفی (ص) العالمیة، قم، ایران، kariminiya2003@yahoo.com ؛ kariminia@quran.ac.ir
