روح‌الله معصومیان[۱]

چکیده

یکی از کاربردی‌ترین روش تفسیر آیات قرآن کریم، روش قرآن به قرآن است که آیات به‌واسطۀ آیات دیگر تفسیر می‌شوند. دو نمونه از تفاسیری که در تفسیر خود اذعان دارند که از این روش استفاده کرده‌ند، صاحب المیزان و صاحب اضوا‌ء البیان که هردو از مفسران بزرگ تشیع و اهل تسنن هستند. با توجه به بهره‌های فراوانی که از روش تفسیر قرآن به قرآن در تفسیر خود استفاده‌های به‌جا و صحیحی نموده‌اند، با این همه، در نحوۀ اجرا و تفسیر آیات با این روش تفسیری، آسیب‌هایی دارند و بیان و بررسی این‌گونه آسیب‌ها، باعث می‌شود مفسران و علاقه‌مندان به روش تفسیری قرآن به قرآن در مواجهۀ با آن‌ها در تفسیر خود دچار خطا و اشتباه نشوند. روش این پژوهش تحلیلی‌‌توصیفی است و مطالب آن با ابزار کتابخانه‌ای و فیش‌برداری تهیه شده‌است. از مهم‌ترین یافته‌های این پژوهش می‌توان به نتایجی مانند، علامه طباطبایی در برخی نمونه‌های استفادۀ قابل اشکال و نادرستی در تفسیر خود با این روش دچار شده و نیز شنقیطی به دلایلی مانند گرایش مذهبی و نیز استفاده‌های ناتمام دچار خطاهایی شده‌است.

کلیدواژگان: تفسیر قرآن به قرآن، علامه طباطبایی، آسیب‌شناسی، أضواء البیان، شنقیطی

[۱] طلبۀ حوزۀ علمیۀ قم، ایران. rohmasum@gmail.com