محمّدحسین احمدی[۱]
یونس یوسفی[۲]
سیده مریم حسینی[۳]
نرگس حیدری[۴]
چکیده
بحث از امکان و ضرورت اسلامی سازی علم یکی از مباحث پرچالش می باشد. سؤال اساسی این است که آیا امکان اسلامی سازی علم وجود دارد ؟ به عنوان فرضیه می توان گفت که این امکان وجود دارد. هدف از این تحقیق، بررسی نظرات مهم در باره اسلامی سازی علوم تجربی است. روش تحقیق درجمع آوری اطلاعات، روش اسنادی و مدارکی (کتابخانه ای) است و در تحلیل داده ها از روش عقلی ـ تحلیلی، بهره گرفته شده است. در باره امکان اسلامی سازی علوم تجربی سه نظریه وجود دارد،۱ـ تبایُّن: قلمرو دین ارزش هاست اما قلمرو علم هستها و نیستها است پس قلمرو علم و دین از هم جدا هستند و هیچ اصطکاکی بین آنها نیست.۲ـ تعارض: (علم مخالف دین است و دین مخالف علم است.)۳ـ هم پوشی کامل دین نسبت به علم : (علم و دین هیچ گونه مخالفت و تعاندی با هم دیگر ندارند، بلکه معاضد و هماهنگ با همدیگرند). نتیجه: در میان نظریه های ذکر شده، نظریه سوم دارای پشتوانه قوی استدلالی است. عالمان زیادی بر این عقیده اند از جمله: استاد جوادی آملی می فرمایند: علم بما هو علم (مقام ثبوت)، علـم صـحيح و كاشـف از واقـع و مطابق با واقع اسـت.ـ ايـشان علـم صحيح را همان علم اسلامي مي دانند. استاد مصباح یزدی علوم را به دو دسته، علوم توصیفی و توصیه ای «دستوری، کاربردی» تقسیم می کنندو معتقدند علوم توصیفی صرفاً به توصیف واقعیات می پردازند، به همین خاطر به دینی و غیر دینی تقسیم نمی شوند. علوم دستوری، علومی هستند که با عمل انسان سرو کار دارند، به همین خاطر قابل تقسیم به دینی و غیر دینی هستند. ضیاء الدین سردار در عرصه اسلامی سازی علوم، ایده اسلامی سازی علم تجربی را ممکن می داند.
واژگان کلیدی: دین، علم، اسلامی سازی، امکان، ضرورت
[۱] طلبه سطح چهار (دکتری)، رشته فقه و اصول، حوزه علمیه قم، دانش آموخته مقطع کارشناسی رشته حقوق از مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم، ایران، پژوهشگر و فعّال فرهنگی، m.h.mohamad6334@gmail.com
[۲] سطح سه (کارشناسی ارشد)، رشته فقه و اصول، حوزه علمیه جزائریه شوشتر، استان خوزستان، ایران، معاون آموزش بخش مقدمات حوزه علمیه جزائریه شوشتر، استاد حوزه علمیه جزائریه شوشتر، پژوهشگر و فعّال فرهنگی، ywsfyy197@gmail.com
[۳] کارشناسی آموزش ابتدایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، ایران، بازنشسته آموزش و پرورش، پژوهشگر و فعّال فرهنگی، maraliran313@gmail.com
[۴] کارشناسی ارشد، رشته علوم قرآنی، دانشکده علوم قرآنی اصفهان، ایران، از اساتید نهاد رهبری در دروس عمومی، sedighh32@gmail.com
