محمد رضا سرمدیان[۱]

چکیده

بازنشستگی پیش از موعد یا زودرس از موضوعات مهم مربوط به بازنشستگی و حقوق تأمین اجتماعی است که همواره محل بحث و نظر بوده‌است. از طرفی هم این امر، به‌خصوص در رابطه با کارکنان دستگاه‌های اجرایی، چندان مورد توجه قرار نگرفته‌است. بر همین اساس، در این پژوهش شرایط و آثار بازنشستگی پیش از موعد کارکنان ( جانباز و معلول) دستگاه‌های اجرایی بررسی شده است. روش تحقیق: پژوهش حاضر توصیفی ـ تحلیلی بوده و با استفاده از روش کتابخانه‌ای، به بررسی این مسایل پرداخته‌است. نتایج تحقیق بیانگر این امر است که کلیۀ جانبازان و معلولان می‌توانند با ۲۰ سال سابقۀ کار و حداکثر ۱۰ سال سنوات ارفاقی، که شورای امور اداری و استخدامی کشور براساس شرایط افراد تشخیص می‌دهد، بازنشسته شوند. در آیین‌نامۀ سال ۱۳۸۵، که هیئت‌وزیران به تصویب رسانده بود، در تبصرۀ ۷، حداقل شرط سنی ۵۰ سال برای مردان معلول و ۴۵ سال برای زنان معلول تصویب شده بود، اما ۲ سال بعد، با شکایت معلولان به دیوان عدالت اداری، این تبصره حذف شد. بیمه‌شدگانِ تأمین اجتماعیِ مشمولِ قانونِ کار درصورت داشتن حداقل ۵۵ سال تمام سن و سابقۀ پرداخت ۲۰ سال یا بیشتر حق بیمه می‌توانند با اطلاع کتبی به کارفرما، درخواست بازنشستگی خود را به سازمان تأمین اجتماعیِ حوزۀ محلِ کار خود تسلیم کنند تا طبق مقرراتِ این قانون، مستمری بازنشستگی برای آنان برقرار شود. عدم توازن مالیِ صندوق بازنشستگی، خسارت مالی بر صندوق‌های اجتماعی، کفایت مزایا، ورود مجدد بازنشستگان به بازار کار، و نسبت پشتیبانی، آثار منفیِ بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دستگاه‌های اجرایی است. در عین حال، مبارزه با بیکاری ازطریق بازنشسته کردنِ کارگران، و افزایش امید به زندگی آثار مثبتِ بازنشستگی پیش از موعد کارکنان  دستگاه‌های اجرایی است. برای مقابله با بازنشستگیِ زودهنگام می‌توان به وضع یارانه برای تداوم کار و حذف مالیات بر آن، محدود کردنِ برنامه‌های بازنشستگی پیش از موعد، عدم احتساب سال‌های ارفاقی و اصلاح نرخ تعلق‌پذیری اقدام کرد.

کلیدواژه‌ها: بازنشستگی پیش از موعد، جانبازان، مستمری، سنوات، معلولان، دستگاه‌های اجرایی.

[۱]ـ کارشناسی ارشد حقوق عمومی، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، تهران، ایمیل:

mrsarmadiyan@gmail.com