محمّدمهدی کریمی نیا[۱]

بدریّه زریاب موسوی[۲]

امین مرادی علیعربی[۳]

یگانه تیموری[۴]

چکیده

از جمله موضوعات مهم پزشکی که توجّه اندیشمندان، از جمله حقوقدانان و فقیهان را به خود جلب کرده و پرسش های متعدّدی به دنبال داشته، بحث تغییرجنسیّت می باشد؛ بدین صورت که برخی افراد با عمل جرّاحی، روی اندام تناسلی، به جنس دیگر تبدیل می شوند. نظر به این که این گونه عمل های جرّاحی، تأثیر مهم و متفاوتی در جنسیّت فرد به وجود می آورد، یکی از پرسش های مهم این است که آیا از منظر فقه امامیّه، عمل جرّاحی به منظور کشفِ جنسیّت چه حکمی دارد؟ چنانچه عمل جرّاحی، به منظور کشف حقیقت و آشکار ساختنِ جنسیّت باشد، تغییرجنسیّت محقق نیست، بلکه اصلاح جنسـیّت صورت گرفته است. به نظر می رسد از منظر فقه امامیّه هیج الزام شرعی بر عمل جرّاحی به منظور کشف جنسـیّت واقعی وجود ندارد. البتّه افرادی که جنسیّتِ واقعی شان، پنهان بوده و مشخص نیست، بایستی وظایف و تکالیف شرعی خویش را بر اساس جنسیّت واقعی انجام دهند. چنانچه وظایف شرعی، بدون آشکار کردن جنسـیّت واقعی، ممکن نباشد، واجب است، جنسـیّت واقعی خویش را با عمل جرّاحی، آشکار سازند. هرگاه سخن از تغییرجنسیّت به میان می آید، مقصود «تغییرجنسیّتِ واقعی»  است، نه «تغییرجنسیّت صوری و ظاهری»، و از دیدگاه فقیهان معاصر امامیّه، «تغییرجنسیّت صوری» حرام است.

کلیدواژه‌ها: تغیرجنسیّت، عمل جرّاحی، کشف جنسـیّت، تِراجنسیّتی، دوجنسی، خنثی.

[۱]. استادیار و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، طلبه و پژوهشگر حوزه علمیّه قم، استان قم، ایران، نویسنده مسؤول،

kariminia@quran.ac.ir

[۲]. سطح چهار (دکتری)، رشته فقه و اصول، مدیر و استاد مدرسه علمیّه الزهراء (سلام الله علیها)، شهر شوش، استان خوزستان، ایران، پژوهشگر و فعّال فرهنگی، kariminiya2003@yahoo.com

[۳]. دانش آموخته حوزه علمیّه قم در سطح  سه (کارشناسی ارشد)، رشته تفسیر و علوم قرآن، اشتغال به سطح چهار (دکتری)، رشته تفسیر و علوم قرآن، استاد دانشگاه معارف اسلامی، مُبلِّغ و فعّال فرهنگی در فضای مجازی،

moradi.amin2016@gmail.com

[۴]. کارشناسی رشته حقوق، از دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، کارشناسی ارشد، رشته حقوق بین الملل، از دانشگاه مفید، قم، استان قم، ایران، پژوهشگر و فعّال فرهنگی،

 Yegan.teymoori72@gmail.com