شیرین فرهادی[۱]
سرمایه گذاری مستقیم خارجی از مجراهای متنوعی بر رشد اقتصادی تأثیرگذار است که از آن جمله می توان به مواردی مانند ایجاد تخصص گرایی درحوزه های مختلف، انگیزه برای سیاست های بهتر اقتصادی و سیاسی نزد دولتمردان، افزایش جریان سرمایه گذاری داخلی، علامت دهی مثبت به بازار، توسعه بازارهای مالی و انتقال تکنولوژی اشاره کرد. تداخل غیرمستقیم اقدامات دولت میزبان با حق مالکیت سرمایه گذار، تصمیم گیری در مورد این مسئله را که آیا محدودیت های معمول ناشی از مداخله دولت، سلب مالکیت محسوب می شود یا خیر، بسیار دشوار ساخته است. از یک سو استثنائات ناشی از حق دولت برای تمشیت منافع عمومی رو به گسترش است و از سوی دیگر سرمایه گذار به دنبال کسب منافع و ثبات اقتصادی است. در چشم انداز سرمایه گذاری بین المللی، این امر به آهستگی اما قاطعانه در حال چرخش به سمت نسل جدیدی از معاهدات با تأکید بر حق دولت ها برای تنظیم گری به عنوان حق ذاتی در حاکمیت دولت، ضمن ایجاد فضایی جذاب برای سرمایه گذاری است به رسمیت شناختن حق تنظیم گری به عنوان نقطۀ شروع در هر معاهده می تواند چارچوبی باشد برای ایجاد معاهدۀ سرمایه گذاری دو یا چندجانبه که تاکنون چندان موفق نبوده است.
واژگان کلیدی: برقراری تعادل، حق تنظیم گری، سلب مالکیت غیرمستقیم، معاهدات سرمایه گذاری، منافع عمومی و خصوصی.
[۱] – کارشناس ارشد حقوق عمومی
