شیرزاد امیری[۱]
رضاکاظم زاده[۲]
چکیده
صندوق بین المللی پول نهادی بین المللی است که با هدف ارائه مدیریت و نظارت بر نظام مالی و پولی بین المللی در کنفرانس برتون وودز (۱۹۴۴)، تأسیس شد. در ابتدا تنها ۵۴ کشور عضویت آن را پذیرفتند، ولی هم اکنون ۱۸۸ کشور عضو این نهاد هستند. بر اساس نخستین اساسنامه صندوق، که در سال ۱۹۴۴ تنظیم شد، بهبود همکاری پولی بین المللی، فراهم کردن امکان رشد تجارت جهانی، بهبود ثبات نرخ ارز و کمک به ایجاد نظام چندجانبه پرداخت ها از وظایف صندوق اعلام شد. در واقع دغدغه اصلی این پژوهش پاسخ به این سوال است تکامل نقش صندوق بین المللی پول در اقتصاد جهانی چگونه است ؟ تغييرات نهادي در سازمان صندوق بین المللی پول چگونه بوده و بحران ها چه تأثيري بر رويكرد هاي سياستي این سازمان داشته است ؟ یافته های پژوهش تاکید گر این فرضیه است به واسطه تغييرات در اقتصاد جهاني، صندوق از يك نهاد پولي بين المللي به يك نهاد مالي بين المللي تبديل شده است كه حوزه فعاليت گسترده تري دارد. در ابتدا، صندوق تنها وظيفه تضمين ثبات در نظام نرخ ارز ثابت را بر عهده داشت. هم اكنون و با توجه به تجربه نيم قرن آن، صندوق وظايف ديگري از جمله تضمين ثبات در نظام بين المللي پرداخت ها و ثبات در بازارهاي مالي را نيز برعهده دارد. صندوق بين المللي پول در شش دهه فعاليت خود، تغييرات ساختاري بسياري را تجربه كرده و اهميت اين نهاد فراز و فرودهاي زيادي را داشته است. همواره در زمان بحران ها اين نهاد توانسته است اهميت خود را بار ديگر به دست آورد و اهداف خود را با توجه به شرايط متغير اقتصاد جهاني تعديل كند. به گونه اي كه در دوره هاي باثبات حتي موجوديت اين نهاد با ترديد مواجه شده، اما با بروز بحران در گوشه اي از جهان اين نهاد توانسته است موقعيت خود را قوي تر از گذشته احيا كند.
واژگان کلیدی : صندوق بین المللی پول ، اقتصاد جهانی ، نظام بین المللی.
(۱)استادیار گروه حقوق، واحد اسلام آباد غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلام آباد غرب، ایران، shirzadamiri.gmail.com
[۲] – کارشناس ارشد حقوق بین الملل.
