شهلاستوده[۱]

آرام رجب زاده[۲]

چکیده

کلاهبرداری پانزی یکی از روش‌های شناخته‌شده و قدیمی در حوزه جرایم مالی است که در آن سود سرمایه‌گذاران اولیه با استفاده از پول سرمایه‌گذاران جدید پرداخت می‌شود. با توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات و گسترش فضای مجازی، این نوع کلاهبرداری‌ها به شکل نوینی در فضای سایبری رخ داده است و قربانیان بیشتری را به دلیل گستردگی دسترسی و جذابیت‌های بیشتر به خود جلب کرده است. فضای سایبری به دلیل ویژگی‌های خاص خود از جمله ناشناس‌بودن کاربران، سرعت بالای انتقال اطلاعات و تراکنش‌ها، و دسترسی آسان به افراد در سراسر جهان، زمینه مناسبی برای ارتکاب جرایم پانزی فراهم کرده است. کلاهبرداری نوین در فضای سایبر به روش پانزی اغلب با استفاده از ابزارها و پلتفرم‌های دیجیتال مانند ارزهای دیجیتال، سایت‌های جعلی سرمایه‌گذاری و شبکه‌های اجتماعی انجام می‌شود. کلاهبرداران با ایجاد سیستم‌های پیچیده مالی و ارائه وعده‌های سودآوری سریع و قابل‌توجه، افراد را فریب می‌دهند و سرمایه‌های آن‌ها را جذب می‌کنند. این در حالی است که در اغلب موارد، قربانیان تا زمان سقوط سیستم متوجه ماهیت واقعی این کلاهبرداری نمی‌شوند. این تحقیق به بررسی ابعاد مختلف کلاهبرداری نوین پانزی در فضای سایبر می‌پردازد. ابتدا به تعریف و تاریخچه کلاهبرداری پانزی و تفاوت آن با دیگر انواع کلاهبرداری‌های سایبری پرداخته می‌شود. سپس، نحوه عملکرد این روش کلاهبرداری در فضای مجازی و ابزارها و تکنیک‌های مورد استفاده در آن مورد بررسی قرار می‌گیرد. علاوه بر این، تأثیرات حقوقی و اقتصادی این نوع کلاهبرداری‌ها بر جوامع و راهکارهای حقوقی و فنی برای مقابله با آن‌ها نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در نهایت، توصیه‌هایی برای کاهش وقوع این نوع کلاهبرداری‌ها و حفاظت از کاربران در برابر آن‌ها ارائه می‌شود.

کلیدواژگان: کلاهبرداری پانزی، فضای سایبر، جرایم مالی، ارز دیجیتال، سرمایه‌گذاری جعلی، فضای مجازی، مقابله با کلاهبرداری

[۱] -مدرس دانشگاه آزاد اسلامی- پژوهشگر دوره دکتری تخصصی حقوق بین الملل، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ارس

[۲] – مدرس دانشگاه آزاد اسلامی- پژوهشگر دوره دکتری تخصصی حقوق بین الملل، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مراغه