حسن خانی[۱]
چکیده:
دیوان بینالمللی دادگستری که بهنام دادگاه بینالمللی شناخته میشود، رکن قضائی اصلی سازمان ملل متحد است که ستاد آن در کاخ صلح شهر لاهه در کشور هلند واقع شدهاست. رسیدگی به اختلافات قانونی میان کشورها به این دادگاه سپرده میشود که به آن صلاحیت ترافعی میگویند و همچنین ارائه نظر مشورتی در پاسخ به سوالات حقوقی سازمانهای بینالمللی، آژانسهای تخصصی سازمان ملل و مجمع عمومی سازمان ملل متحد از وظایف اصلی این دیوان است که از آن بهعنوان صلاحیت مشورتی یاد میشود
در پرونده حاضر که موضوع اصلی ان نقض تعهدات کنسولی هست فردی به نام کولبوشان سودیر جدهاو معروف به “حسین مبارک باتل” که مارس ۲۰۱۶ بازداشت شد، در دادگاه نظامی محکوم شده و ژنرال قمر جاوید بجوا، رئیس نیروهای مسلح پاکستان حکم او را امضا کرده است.
به گفته پاکستان، جاداف یک افسر اطلاعاتی هند است که در استان بلوچستان در جنوبغرب پاکستان و شهر بندری کراچی در جنوب پاکستان فعالیتهای تروریستی را تامین مالی میکرده است. ارتش پاکستان اندکی پس از بازداشت او فیلم کوتاهی از اعتراف این افسر هندی منتشر کرددر بازداشت مقامات پاکستانی شرایط دستگیری وی همچنان مورد اختلاف است بین طرفین به گفته هند، آقای جدهاو از ایران و متعاقب آن ربوده شد به پاکستان منتقل و برای بازجویی بازداشت شد. پاکستان ادعا می کند که آقای جدهاو، که آن را متهم به انجام اقدامات جاسوسی و تروریستی از طرف هند، در بلوچستان در نزدیکی مرز با ایران پس از ورود غیرقانونی به خاک پاکستان. پاکستان توضیح می دهد آقای جدهاو در لحظه دستگیری یک پاسپورت هندی به همراه داشت نام «حسین مبارک پاتل». هند این اتهامات را رد می کند. اعطای حق دسترسی کنسولی و ترتیب نمایندگی قانونی به هندوستان و توقف حکم دادگاه نظامی پاکستان مبنی بر اعدام آقای جاداف می باشد.با توجه به اتفاقات محدَثه،در موردقصد پاکستان در کارشکنی در این پرونده، شکی وجود ندارد. پاکستان در صدد دستکاری و تنقیص رای دیوان بین المللی دادگستری است. نحوه تفسیر این رابویژه در پاکستان و پیشنهاد مشروط دسترسی به کنسولگری، گام هایی در این مسیر هستند. اما با این همه، می توان امیدوار بود که حرکت های دیپلماتیک در پایان به حل این مشکل کمک کند.
واژگان کلیدی:دیوان بین المللی دادگستری, نقض تعهدات کنسولی,مصونیت قضایی .
[۱] – پژوهشگر دوره دکتری تخصصی حقوق بین الملل و مدرس رسمی کالج بین المللی ابن سیناگرجستان _کد ارکید۰۰۰۰-۰۰۰۱-۵۷۶۰-۴۵۶۷ H.Kani@avicennacollege.ge : E-Mail