سردار اخلاقی زاده[۱]
محمّدمهدی کریمی نیا[۲]
نجیب الله تابش[۳]
فاطمه فرامرزی[۴]
چکیده
شیوه جبران خسارت به راهکاری گفته می‌شود که در نظام‌های حقوقی دنیا برای جبران خسارت و ضرر ناشی از رفتار زیان‌بار انسان یا آنچه مربوط به اوست، شناخته شده است. علی‌رغم اتفاق‌نظر در مورد اصل کامل جبران خسارت، در مورد جبران مالی خسارات معنوی، میان حقوق‌دانان نظر واحدی وجود ندارد و موضوع در هاله‌ای از ابهام قرار دارد که خود سبب دشواری‌های فراوان فراروی دادرسان و قضات گردیده است؛ لذا ضروری است که به این مهم پرداخته شود؛ تا چراغی باشد در دست قضات محترم و وکلایی مدافع و هم راهنمایی برای زیان دیدگان. در تحقیق حاضر موضوع مذکور به‌صورت تطبیقی در حقوق افغانستان و ایران موردبررسی قرارگرفته و سعی شده است تا ضمن برشمردن شیوه‌های جبران خسارات مادی و معنوی در این دو نظام حقوقی، از نقد و ارزیابی نیز غفلت صورت نگیرد. در نظام حقوقی افغانستان و ایران همچنان که خسارت مادی را می‌توان پا پرداخت وجه نقد جبران نمود، جبران مالی خسارات معنوی نیز ممکن است؛ اما تعیین شیوه جبران خسارت به عهده محکمه است که با در نظر گرفتن اوضاع‌واحوال حاکم بر قضیه روش مناسب را برمی‌گزیند.
واژگان کلیدی: جبران خسارت، خسارت مادی، خسارت غیرمادی، جبران معادلی، جبران عینی.
[۱]. دانشجوی دکتری حقوق بین الملل عمومی، دانشگاه قم، ایران، Sahklaqizada77@gmail.com
[۲]. استادیار و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، طلبه و پژوهشگر حوزه علمیّه قم، استان قم، ایران، نویسنده مسؤول، kariminia@quran.ac.ir
[۳]. دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، مؤسسه علوم انسانی، جامعة المصطفی (ص) العالمیة، طلبه و پژوهشگر،
najibollah2021@gmail.com
[۴]. سطح چهار (دکتری)، رشته فقه خانواده، حوزه علمیّه امام حسن مجتبی (ع)، تهران، ایران، پژوهشگر و فعّال فرهنگی،
faramarzi13711371@gmail.com
